Khi nào cần siêu âm tuyến giáp? Lưu ý những dấu hiệu và yếu tố nguy cơ bệnh tuyến giáp

Siêu âm tuyến giáp là một biện pháp đơn giản, nhanh chóng và không xâm lấn, giúp phát hiện sớm các bệnh lý tuyến giáp. Vậy khi nào cần siêu âm tuyến giáp để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình? Theo dõi ngay bài viết sau đây để được giải đáp!

1. Tầm quan trọng của tuyến giáp và siêu âm tuyến giáp

Tuyến giáp là một cơ quan nhỏ hình cánh bướm, nằm ở phía trước cổ, ngay dưới thanh quản. Tuy nhỏ bé, nhưng tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết các quá trình chuyển hóa trong cơ thể, ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan và hoạt động sống.

Tuy nhiên, tuyến giáp cũng dễ bị tổn thương và mắc các bệnh lý như bướu giáp, suy giáp, cường giáp hay thậm chí là ung thư tuyến giáp. Theo các nghiên cứu, tỷ lệ phụ nữ mắc bệnh lý tuyến giáp cao hơn nam giới, đặc biệt ở độ tuổi trung niên. Những bất thường tại tuyến giáp có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, các triệu chứng của bệnh lý tuyến giáp lại dễ bị bỏ qua nếu không được kiểm tra định kỳ.

Siêu âm tuyến giáp là một trong những phương pháp được sử dụng phổ biến trong chẩn đoán các bệnh lý tuyến giáp. Siêu âm sử dụng sóng âm tần số cao để tạo ra hình ảnh chi tiết về cấu trúc tuyến giáp và các vùng lân cận. Phương pháp này giúp bác sĩ quan sát các đặc điểm như kích thước, hình dạng, cấu trúc và phát hiện các bất thường như khối u, tổn thương khu trú hoặc lan tỏa.

Siêu âm tuyến giáp được đánh giá là an toàn, không gây đau đớn, và không có chống chỉ định. Phương pháp này thường được áp dụng như một phần trong khám sức khỏe tổng quát hoặc khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường ở vùng cổ. Những lợi ích thiết thực của siêu âm tuyến giáp trong việc chẩn đoán và theo dõi bệnh lý tuyến giáp:

• Phát hiện sớm tổn thương: Nhờ vào hình ảnh có độ phân giải cao, siêu âm giúp nhận diện các khối u hoặc bướu tuyến giáp từ giai đoạn sớm, kể cả khi chúng không thể cảm nhận bằng tay hay quan sát bằng mắt thường.
• Đánh giá mức độ tổn thương: Phân biệt các tổn thương khu trú (như nhân tuyến giáp) và tổn thương lan tỏa (bệnh Basedow, viêm tuyến giáp).
• Theo dõi tiến triển: Đo lường kích thước và tính chất khối u qua các lần kiểm tra để đánh giá hiệu quả điều trị hoặc nguy cơ tái phát.
• Hướng dẫn thủ thuật: Hỗ trợ thực hiện các thủ thuật xâm lấn tối thiểu như chọc hút dịch hoặc đốt nhân giáp bằng sóng cao tần (RFA) một cách an toàn và chính xác.
• An toàn, ít tốn kém: Không sử dụng bức xạ ion hóa, siêu âm tuyến giáp phù hợp cho mọi đối tượng, kể cả phụ nữ mang thai.

Mặc dù có vai trò quan trọng, siêu âm tuyến giáp lại kém hiệu quả hơn trong việc đánh giá các tình trạng cường giáp hay suy giáp. Để biết chính xác siêu âm tuyến giáp phát hiện bệnh gì, cần kết hợp siêu âm tuyến giáp với các xét nghiệm hormone tuyến giáp (T3, FT3, T4, FT4, TSH).

Siêu âm tuyến giáp giúp phát hiện và theo dõi các vấn đề liên quan đến tuyến giáp

2. Khi nào cần siêu âm tuyến giáp?

Tuyến giáp có vai trò quan trọng trong việc duy trì các hoạt động sống, nhưng các bệnh lý tuyến giáp thường tiềm ẩn và khó nhận biết sớm. Vậy, khi nào cần siêu âm tuyến giáp để kịp thời phát hiện và điều trị các vấn đề bất thường?

2.1. Xuất hiện các triệu chứng bất thường

Bạn cần đi siêu âm tuyến giáp ngay khi có các dấu hiệu sau đây:

• Sưng, đau hoặc xuất hiện khối vùng cổ.
• Khó nuốt, khó thở, giọng nói thay đổi hoặc khàn tiếng kéo dài không rõ nguyên nhân.
• Mệt mỏi, giảm cân hoặc tăng cân không rõ nguyên nhân.
• Xuất hiện hạch bạch huyết bất thường gần vùng cổ hoặc tuyến giáp.
• Ngón tay run rẩy, căng thẳng, khả năng tập trung kém.
• Rối loạn kinh nguyệt: suy giáp thường gây rong kinh, trong khi cường giáp gây thiếu kinh.
• Nhịp tim bất thường: tăng nhanh hoặc cảm giác hồi hộp thường liên quan đến cường giáp.
• Phù nề, giữ nước hoặc đau nhức cơ.
• Khả năng chịu nóng kém (cường giáp) hoặc không thể chịu lạnh (suy giáp).

2.2. Theo dõi các bệnh lý tuyến giáp

Siêu âm tuyến giáp được chỉ định để theo dõi hoặc kiểm tra tình trạng của các bệnh lý đã được chẩn đoán:

• Bướu giáp lành tính hoặc ác tính: Đo lường kích thước, cấu trúc và thay đổi của nhân tuyến giáp qua từng lần kiểm tra; Đánh giá mức độ lan tỏa trong nhu mô tuyến giáp để xác định mức độ ảnh hưởng.
• Viêm tuyến giáp.
• Phát hiện và đánh giá nhân giáp đơn độc hoặc bướu giáp đa nhân.
• Nghi ngờ khối u sót lại hoặc tái phát sau phẫu thuật ung thư tuyến giáp.
• Phân biệt nhân tuyến giáp với các khối bất thường khác ở vùng cổ.

Siêu âm không chỉ giúp xác định tình trạng hiện tại mà còn hỗ trợ bác sĩ trong việc đưa ra phương pháp điều trị phù hợp và theo dõi hiệu quả điều trị lâu dài.

Khi phát hiện khối u hoặc bướu ở vùng cổ, siêu âm sẽ giúp đánh giá mô tuyến giáp và các tổn thương

2.3. Yếu tố nguy cơ

Một số đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh tuyến giáp nên thực hiện siêu âm định kỳ để phát hiện sớm bệnh lý:

• Phụ nữ sau 30 tuổi: Tỷ lệ mắc các bệnh tuyến giáp ở phụ nữ cao hơn đáng kể so với nam giới.
• Người có chế độ ăn thiếu i-ốt: Dễ dẫn đến rối loạn chức năng tuyến giáp.
• Tiền sử gia đình: Có người thân mắc bệnh lý tuyến giáp, đặc biệt ung thư biểu mô tuyến giáp.
• Tiền sử phơi nhiễm: Tiếp xúc với bức xạ hoặc chất độc hóa học.
• Xạ trị vùng cổ: Người từng điều trị ung thư hoặc bệnh lý khác bằng xạ trị vùng cổ.
• Di truyền: Các bệnh lý di truyền liên quan đến tuyến giáp, như ung thư tủy tuyến giáp hoặc đa u nội tiết type 2.

Việc siêu âm giúp phát hiện kịp thời các bệnh lý tuyến giáp, từ đó có phương án điều trị thích hợp và hiệu quả

2.4. Trường hợp khác

Ngoài những trường hợp trên, siêu âm tuyến giáp cũng được thực hiện trong một số tình huống đặc biệt sau đây:

• Trước phẫu thuật: Đánh giá tình trạng tuyến giáp trước khi cắt tuyến giáp do ung thư hoặc bệnh lý khác.
• Hướng dẫn thủ thuật: Siêu âm giúp định vị chính xác trong các thủ thuật xâm lấn tối thiểu như sinh thiết kim nhỏ (FNA) hoặc chọc hút dịch.
• Theo dõi sau phẫu thuật: Đảm bảo không còn khối u sót lại hoặc phát hiện sớm nguy cơ tái phát.

Nhờ tính an toàn, không gây đau và dễ thực hiện, siêu âm tuyến giáp là phương pháp hỗ trợ đắc lực trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh lý tuyến giáp ở mọi giai đoạn.

3. Quy trình và lưu ý khi siêu âm tuyến giáp

Để quá trình siêu âm tuyến giáp diễn ra suôn sẻ, bạn cần nắm rõ quy trình thực hiện cũng như các lưu ý trước và sau siêu âm: 

3.1. Quy trình siêu âm tuyến giáp

Quy trình siêu âm tuyến giáp được thực hiện nhanh chóng, không xâm lấn, và hoàn toàn không gây đau đớn. Các bước cụ thể bao gồm:

• Bước 1: Nằm ngửa trên giường, cổ được nâng lên bằng một chiếc gối nhỏ để dễ dàng quan sát khu vực tuyến giáp. Bạn có thể được yêu cầu xoay đầu sang trái hoặc phải để bác sĩ khảo sát đầy đủ các vùng cần thiết.
• Bước 2: Bác sĩ bôi một lớp gel lên cổ để đảm bảo tiếp xúc tốt giữa da và đầu dò siêu âm, tăng chất lượng hình ảnh.
• Bước 3: Đầu dò được bác sĩ di chuyển nhẹ nhàng qua lại vùng cổ để ghi nhận hình ảnh chi tiết của tuyến giáp và các mô lân cận. Hình ảnh sẽ hiển thị trực tiếp trên màn hình máy siêu âm.
• Bước 4: Bác sĩ phân tích các hình ảnh trên màn hình để phát hiện các dấu hiệu bất thường như khối u, bướu giáp hoặc tổn thương.

Sau khi thu thập đủ hình ảnh, bạn có thể lau sạch lớp gel bằng giấy. Loại gel này khô nhanh và không để lại dấu vết trên da hoặc quần áo. Toàn bộ quá trình siêu âm thường kéo dài khoảng 15-30 phút.

3.2. Các lưu ý trước và sau khi thực hiện siêu âm tuyến giáp

Chuẩn bị trước khi siêu âm:

• Bạn không cần nhịn ăn hoặc uống trước khi siêu âm. 
• Thư giãn tinh thần, tránh căng thẳng.
• Loại bỏ trang sức hoặc phụ kiện quanh cổ để tránh cản trở quá trình siêu âm.
• Mặc áo cổ rộng hoặc thoải mái; một số bệnh viện sẽ cung cấp áo choàng chuyên dụng.

Lưu ý sau khi siêu âm:

• Nếu kết quả bình thường, bạn có thể sinh hoạt như bình thường và chỉ cần tái khám định kỳ theo khuyến nghị của bác sĩ.
• Nếu phát hiện bất thường, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện thêm các xét nghiệm chuyên sâu, chẳng hạn như chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA) hoặc xét nghiệm hormone tuyến giáp.
• Dựa trên kết quả, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, có thể bao gồm dùng thuốc, phẫu thuật, hoặc các liệu pháp khác.

3.3. Bao lâu nên kiểm tra siêu âm tuyến giáp một lần?

Tần suất siêu âm tuyến giáp phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và tiền sử bệnh lý của từng cá nhân:

Đối với người khỏe mạnh, không có triệu chứng: Thực hiện siêu âm tuyến giáp định kỳ mỗi 1-2 năm một lần, đặc biệt nếu có yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp hoặc làm việc trong môi trường có nguy cơ tiếp xúc với bức xạ.

Đối với người có triệu chứng bất thường hoặc nguy cơ cao:

• Khi xuất hiện các dấu hiệu như cổ sưng, khó nuốt, khó thở, hoặc thay đổi giọng nói, cần đi khám và siêu âm ngay lập tức.
• Nếu đã được chẩn đoán có vấn đề tại tuyến giáp (như nhân giáp, bướu giáp), bác sĩ có thể yêu cầu theo dõi thường xuyên hơn, từ 6 tháng đến 1 năm một lần, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguy cơ phát triển.

Nên siêu âm tuyến giáp định kỳ mỗi 1-2 năm một lần

4. Nên siêu âm tuyến giáp ở đâu?

Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ uy tín để siêu âm và tầm soát ung thư tuyến giáp và bảo vệ sức khỏe, hãy tới ngay Trung tâm Y khoa NeoMedic - cơ sở y tế chuyên khoa mũi nhọn ung bướu đã và đang chăm sóc và chữa trị cho hàng ngàn bệnh nhân.

Tại Trung Tâm Y khoa NeoMedic, tầm soát ung thư tuyến giáp được thực hiện với quy trình chuyên nghiệp và trang thiết bị hiện đại. Trung tâm cung cấp gói khám tổng quát và dịch vụ riêng lẻ, giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời bệnh lý tuyến giáp nói chung và ung thư tuyến giáp nói riêng.

Không chỉ chú trọng đến công nghệ, NeoMedic còn quy tụ đội ngũ y bác sĩ nhiều chuyên gia đầu ngành như Phó Giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Tạ Văn Tờ - Giám đốc Trung tâm Giải phẫu bệnh và Sinh học phân tử Bệnh viện K, Tiến sĩ - Bác sĩ Lê Trí Chinh, Trưởng khoa Ngoại Phụ Khoa - Bệnh viện K,... Các bác sĩ không ngừng cập nhật kiến thức mới, mang đến những phương pháp tầm soát và điều trị hiệu quả nhất cho bệnh nhân. Đồng thời, đội ngũ nhân viên và các y bác sĩ tại NeoMedic luôn tận tâm, nhanh gọn, chính xác trong mỗi bước khám chữa bệnh để giúp khách hàng nhận được sự chăm sóc sức khỏe tốt nhất.

Với không gian khám bệnh rộng rãi và dịch vụ chăm sóc tận tâm, NeoMedic cam kết mang lại trải nghiệm y tế an toàn và chất lượng cho tất cả bệnh nhân.

Trung tâm Y khoa NeoMedic - cơ sở y tế chuyên khoa mũi nhọn ung bướu

Việc hiểu rõ khi nào cần siêu âm tuyến giáp là rất quan trọng để phát hiện sớm các bệnh lý tuyến giáp. Hãy theo dõi sức khỏe định kỳ và tham khảo ý kiến bác sĩ khi có triệu chứng bất thường để duy trì sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bạn.

Trung tâm Y khoa NeoMedic với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc sức khỏe. Liên hệ ngay Hotline 024 73 036 630 - 096 863 6630 để đặt lịch hẹn khám.