Siêu âm ổ bụng có phát hiện các bệnh thường gặp ở thận không? - Giải đáp từ chuyên gia

Thận là một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể, đảm nhiệm chức năng lọc máu và đào thải độc tố. Do đó, việc phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý về thận là vô cùng cần thiết.

Siêu âm ổ bụng là công cụ hữu hiệu để đánh giá tình trạng sức khỏe và phát hiện nhiều bệnh lý của các cơ quan trong ổ bụng. Vậy siêu âm ổ bụng có thể phát hiện bệnh thận không? Cùng tìm hiểu câu trả lời từ chuyên gia trong bài viết sau đây!

1. Tổng quan về siêu âm ổ bụng

Siêu âm ổ bụng là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, sử dụng sóng siêu âm để tạo ra hình ảnh của các cơ quan bên trong ổ bụng. Kỹ thuật này thường được áp dụng để kiểm tra các cấu trúc như gan, mật, tụy, thận và các mạch máu trong khu vực này. Siêu âm ổ bụng cung cấp thông tin chi tiết về hình dạng và kích thước của các cơ quan, từ đó giúp phát hiện sớm nhiều vấn đề sức khỏe ở các cơ quan này.

Quá trình thực hiện siêu âm ổ bụng nhanh chóng và không gây đau đớn, thường chỉ mất khoảng 15 đến 30 phút. Bệnh nhân sẽ được yêu cầu nằm ngửa và thoa một lớp gel lên vùng bụng để tăng cường khả năng dẫn sóng siêu âm. Đây là một công cụ quan trọng trong y tế, góp phần nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị bệnh tật.

Siêu âm ổ bụng là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn

2. Siêu âm ổ bụng có phát hiện các bệnh thường gặp ở thận không?

Siêu âm ổ bụng có thể cho thấy hình dạng, kích thước và cấu trúc của thận. Vậy siêu âm ổ bụng có phát hiện các bệnh thường gặp ở thận không? Trên thực tế, siêu âm ổ bụng có khả năng phát hiện nhiều bệnh lý liên quan đến thận sau đây một cách hiệu quả:

• Bệnh sỏi: sỏi thận, sỏi bàng quang, sỏi niệu quản
• U nang thận, ung thư thận
• Viêm cầu thận
• Thận ứ nước, ứ dịch
• Áp xe thận
• Suy thận

Siêu âm ổ bụng không chỉ giúp phát hiện các bệnh lý trên mà còn hỗ trợ trong việc theo dõi sự tiến triển của các bệnh thận, từ đó bác sĩ có thể đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Siêu âm ổ bụng giúp phát hiện các bệnh thường gặp ở thận

3. Siêu âm ổ bụng đánh giá các bệnh lý thận - tiết niệu như thế nào?

Siêu âm ổ bụng là công cụ quan trọng trong chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý thận - tiết niệu nhờ khả năng hiển thị chi tiết về cấu trúc và kích thước của thận cũng như các cơ quan lân cận. Cụ thể:

3.1. Suy thận

Siêu âm có vai trò quan trọng trong chẩn đoán suy thận, đặc biệt là khi bệnh đã tiến triển đến các giai đoạn nghiêm trọng. Siêu âm giúp bác sĩ đánh giá nhanh chóng về hình thái mô và chức năng của thận. Trường hợp suy thận mãn tính thường biểu hiện trên siêu âm với các dấu hiệu thận suy giảm kích thước, bờ méo mó ranh giới tủy và vỏ thận không còn rõ ràng.

Đồng thời, siêu âm còn có thể xác định phần nào nguyên nhân gây nên suy thận như giãn đài thận, sỏi thận, u thận hay thận đa nang,... Tuy nhiên, nếu thận có kích thước bình thường và không có dấu hiệu giãn đài thận, siêu âm thường được sử dụng để thực hiện sinh thiết thận, từ đó giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán bệnh chính xác hơn.

3.2. Sỏi thận

Sỏi thận là một trong những bệnh lý phổ biến nhất được phát hiện qua siêu âm ổ bụng. Phương pháp này có khả năng cung cấp hình ảnh rõ ràng về kích thước, hình dạng và vị trí của sỏi trong thận, cho phép bác sĩ đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp. Trên siêu âm, sỏi thận thường hiện lên dưới dạng những đốm sáng với bóng cản âm phía sau, dễ dàng phân biệt với các mô khác.

Siêu âm không chỉ giúp phát hiện mà còn hỗ trợ theo dõi sự thay đổi của sỏi theo thời gian và có thể thực hiện nhiều lần để đánh giá hiệu quả điều trị hoặc xác định các biến chứng tiềm ẩn của sỏi thận như nhiễm khuẩn, tắc nghẽn đường niệu. Nhờ vậy, siêu âm là lựa chọn hàng đầu cho việc quản lý và theo dõi tình trạng sỏi thận.

Siêu âm ổ bụng đánh giá các bệnh lý thận - tiết niệu

3.3. U thận và ung thư thận

Siêu âm ổ bụng có thể phát hiện sớm các khối u, nang trong thận, bao gồm cả u lành tính và ung thư. Các khối u thường có kích thước và ranh giới khác nhau, trên siêu âm, chúng xuất hiện dưới dạng các khối có hồi âm không đều, bờ không đồng nhất và có thể lan ra ngoài thận.

Nếu cần sinh thiết thận, siêu âm cũng có thể được sử dụng để hướng dẫn kim sinh thiết vào khối u để lấy mẫu. Để xác nhận chẩn đoán và đánh giá toàn diện, bác sĩ có thể kết hợp siêu âm với các phương pháp khác như chụp CT hay MRI khi cần thiết.

Siêu âm ổ bụng phát hiện u thận và ung thư thận

3.4. Các bệnh lý khác

Ngoài các bệnh lý kể trên, siêu âm ổ bụng còn có khả năng phát hiện một số bệnh lý thận - tiết niệu khác như:

Bệnh lý ở bàng quang

• Sỏi bàng quang hiện lên trên hình ảnh siêu âm dưới dạng khối cản âm sáng rõ, thường di chuyển khi thay đổi tư thế, giúp bác sĩ phân biệt với các khối khác.
• Viêm bàng quang có thể xuất hiện với các dấu hiệu như thành bàng quang dày, không đều.
• Đối với ung thư bàng quang, siêu âm có thể cho thấy khối u với đặc điểm không đồng nhất, bờ không đều, và thường có hồi âm khác biệt với các mô xung quanh. 

Tắc nghẽn đường tiết niệu

• Sỏi niệu quản thường hiện lên dưới dạng đốm sáng, có bóng cản âm phía sau.
• Chít hẹp niệu quản, có thể là bẩm sinh hoặc do tổn thương khác, làm cho niệu quản giãn ở phía trên chỗ hẹp. 

Việc phát hiện sớm các tình trạng ở bàng quang hay tắc nghẽn đường tiết niệu giúp bác sĩ có thể can thiệp kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm cho người bệnh.

Siêu âm ổ bụng phát hiện sớm các tình trạng ở bàng quang hay tắc nghẽn đường tiết niệu

4. Ưu điểm và nhược điểm của siêu âm ổ bụng trong chẩn đoán bệnh thận

Siêu âm ổ bụng mang lại nhiều lợi ích cho việc chẩn đoán bệnh thận, nhưng cũng có một số hạn chế cần lưu ý:

Ưu điểm của siêu âm ổ bụng:

• An toàn và không xâm lấn: Siêu âm không gây đau đớn và không sử dụng tia X, nên không ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh, bao gồm cả phụ nữ mang thai.
• Dễ thực hiện: Quá trình siêu âm nhanh chóng, dễ áp dụng ở nhiều cơ sở y tế và không yêu cầu chuẩn bị phức tạp.
• Chi phí hợp lý: Siêu âm thường có chi phí thấp hơn nhiều so với các phương pháp hình ảnh khác như chụp CT hay MRI.

Nhược điểm của siêu âm ổ bụng:

• Giới hạn trong chẩn đoán bệnh lan tỏa: Siêu âm khó phát hiện các bệnh thận lan tỏa như viêm cầu thận cấp tính hoặc mãn tính, vì những tình trạng này thường không làm thay đổi kích thước hay hình dạng của thận.
• Dễ nhầm lẫn: Kết quả siêu âm có thể nhầm lẫn giữa sỏi thận và cặn nước tiểu, đặc biệt khi hình ảnh bị hạn chế bởi các yếu tố như béo phì hoặc khí trong ruột.
• Cần kết hợp với phương pháp khác: Để có chẩn đoán chính xác trong một số trường hợp, bác sĩ thường khuyến nghị kết hợp siêu âm với các phương pháp như chụp CT hoặc MRI.

Ưu điểm và nhược điểm của siêu âm ổ bụng trong chẩn đoán bệnh thận

5. Lưu ý khi siêu âm ổ bụng

Để đảm bảo kết quả siêu âm ổ bụng chính xác và phản ánh đầy đủ tình trạng sức khỏe, bệnh nhân cần lưu ý một số yếu tố quan trọng trong quá trình chuẩn bị. Trước hết, nếu bạn có các dấu hiệu bất thường như đau lưng dưới, tiểu ít, tiểu buốt, hoặc phát hiện máu trong nước tiểu, hãy cân nhắc thực hiện siêu âm sớm để tầm soát các bệnh lý liên quan đến thận và đường tiết niệu. Đây là những triệu chứng tiềm ẩn cảnh báo các vấn đề nghiêm trọng có thể cần can thiệp kịp thời.

Ngoài ra, khi được chỉ định siêu âm ổ bụng, bạn hãy nhịn ăn từ 8 - 12 giờ trước khi siêu âm. Điều này giúp hình ảnh thu được rõ nét hơn, hạn chế ảnh hưởng của hơi và thức ăn trong dạ dày đến quá trình chẩn đoán. Việc thực hiện đúng hướng dẫn này sẽ hỗ trợ bác sĩ phát hiện bệnh chính xác và hiệu quả hơn.

Siêu âm ổ bụng là một phương pháp đơn giản, nhanh chóng và hiệu quả trong việc đánh giá sức khỏe thận. Tuy nhiên, để phát hiện sớm các bệnh lý về thận và các cơ quan nội tạng khác, việc khám sức khỏe định kỳ là vô cùng quan trọng. Hãy lắng nghe cơ thể và đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.