Nội soi đại tràng có đau không? Hướng dẫn chuẩn bị nội soi đại tràng tốt nhất

Không ít người bệnh e ngại đi nội soi đại tràng vì lo ngại không biết nội soi đại tràng có đau không. Trên thực tế, với sự tiến bộ của y học, nội soi đại tràng đã trở nên nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Đừng để nỗi sợ hãi làm trì hoãn việc kiểm tra sức khỏe quan trọng này! Tìm hiểu ngay những điều cần chuẩn bị để nội soi đại tràng an toàn và hiệu quả trong bài viết sau đây!

1. Sơ lược về nội soi đại tràng

Nội soi đại tràng là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh tiên tiến, giúp bác sĩ quan sát toàn bộ niêm mạc đại tràng thông qua một ống nội soi mềm, có gắn camera và đèn chiếu sáng. Ống nội soi được đưa vào cơ thể qua đường hậu môn, di chuyển dọc theo đại tràng đến manh tràng – đoạn cuối cùng của ruột non. Hình ảnh thu được sẽ được hiển thị trên màn hình với độ phân giải cao, giúp phát hiện các tổn thương bất thường tại khu vực này.

Không chỉ có vai trò chẩn đoán, nội soi đại tràng còn hỗ trợ điều trị nhiều vấn đề như cắt polyp, cầm máu, nong hẹp trong đại tràng hoặc theo dõi diễn biến bệnh sau điều trị.

Nội soi đại tràng thường được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp sau:

• Chẩn đoán bệnh lý tiêu hóa: Khi bệnh nhân gặp phải các triệu chứng bất thường như đau bụng kéo dài, táo bón hoặc tiêu chảy mãn tính, phân có máu, đi ngoài phân đen hoặc rối loạn đại tiện không rõ nguyên nhân. Ngoài ra, nội soi đại tràng cũng thường được chỉ định trong trường hợp các thông tin từ siêu âm hoặc X-quang không đủ để đánh giá chi tiết bản chất của tổn thương trong đại tràng.
• Tầm soát ung thư đại trực tràng: Đây là phương pháp hiệu quả nhất để phát hiện sớm ung thư đại trực tràng hoặc các polyp tiền ung thư. Theo khuyến cáo, những người trên 40 tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ cao nên nội soi định kỳ để kiểm soát sức khỏe.
• Điều trị các bệnh lý đường ruột: Nội soi không chỉ giúp chẩn đoán mà còn có thể được sử dụng để cắt polyp, lấy dị vật, xử lý chảy máu, xoắn đại tràng, điều trị trĩ hay nong các đoạn hẹp trong đại tràng.
• Theo dõi bệnh sau điều trị: Những bệnh nhân đã từng có polyp, viêm đại tràng loạn sản nặng hoặc có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng cần nội soi định kỳ để kiểm soát nguy cơ tái phát.

Nội soi đại tràng có vai trò quan trọng trong cả chẩn đoán và điều trị các bệnh ở đại tràng

2. Nội soi đại tràng có đau không?

Nội soi đại tràng là một thủ thuật quan trọng giúp chẩn đoán và điều trị nhiều bệnh lý tiêu hóa. Tuy nhiên, nhiều người lo ngại rằng quá trình này sẽ gây đau đớn và khó chịu. Thực tế, nội soi đại tràng có đau không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như phương pháp nội soi, ngưỡng chịu đau của từng người và tình trạng đại tràng hiện tại. Hiện nay, có hai phương pháp nội soi đại tràng phổ biến là nội soi không gây mê và nội soi có gây mê:

Nội soi không gây mê

Người bệnh vẫn tỉnh táo trong suốt quá trình nội soi. Khi ống soi được luồn qua hậu môn và di chuyển trong lòng đại tràng, có thể gây ra cảm giác tức nhẹ, co rút cơ bụng hoặc hơi đau, đặc biệt ở những đoạn ruột gấp khúc, khiến người bệnh khó chịu. Nếu người bệnh nhạy cảm và cực quậy mạnh có thể khiến thiết bị cọ xát vào lòng ruột gây đau đớn.

Ngoài ra, trong quá trình nội soi, người bệnh có thể gặp phải một số cảm giác khó chịu như đầy hơi và tức bụng do bác sĩ bơm khí vào đại tràng để làm căng thành ruột giúp quan sát tốt hơn. Tuy nhiên, mức độ đau thường nhẹ và chỉ kéo dài trong thời gian ngắn. Nếu mạc treo đại tràng bị căng, bác sĩ có thể hút bớt hơi và cho người bệnh đổi tư thế nằm để đỡ khó chịu.

Nội soi gây mê

Người bệnh sẽ được tiêm thuốc gây mê trước khi nội soi, giúp họ hoàn toàn không cảm thấy đau hay khó chịu khi bác sĩ thao tác. Không chỉ vậy, nội soi gây mê cũng giúp bác sĩ tiến hành các thủ thuật như sinh thiết và cắt polyp thuận lợi hơn mà không khiến người bệnh đau đớn hay hoảng sợ.

Hơn nữa, sau nội soi, một số người có thể cảm thấy đầy bụng, đau bụng nhẹ hoặc muốn xì hơi do lượng khí còn lại trong ruột. Tuy nhiên, những triệu chứng này không gây hại gì và thường biến mất trong vài giờ sau khi thủ thuật.

Bên cạnh đó, mức độ đau khi nội soi đại tràng có thể khác nhau ở mỗi người do một số yếu tố như:

• Ngưỡng chịu đau của từng người: Một số người có khả năng chịu đau tốt hơn người khác, do đó trải nghiệm nội soi của mỗi người cũng sẽ khác nhau.
• Kỹ thuật của bác sĩ nội soi: Nếu bác sĩ có kinh nghiệm và kỹ thuật tốt, người bệnh sẽ cảm thấy dễ chịu hơn. Ngược lại, bác sĩ thực hiện thao tác không khéo léo có thể khiến người bệnh khó chịu hoặc đau nhẹ.
• Tình trạng đại tràng: Nếu đường ruột có viêm nhiễm, polyp hoặc co thắt, người bệnh có thể cảm thấy đau hơn khi nội soi do ống soi chạm vào các vị trí tổn thương.

Nếu bạn lo lắng về cảm giác đau khi nội soi, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn phương pháp phù hợp nhất với mình. Việc nội soi định kỳ có thể giúp phát hiện sớm và phòng ngừa nhiều bệnh lý nguy hiểm, đặc biệt là ung thư đại trực tràng.

Nội soi đại tràng có đau không?

3. Biến chứng khác có thể gặp sau khi nội soi đại tràng

Nội soi đại tràng được coi là một thủ thuật an toàn với nhiều lợi ích vượt trội. Tuy nhiên, thủ thuật này vẫn có thể gây ra một số biến chứng như sau:

• Đau bụng, đầy hơi, khó chịu vùng bụng sau khi thủ thuật kết thúc do khí còn tồn đọng trong đại tràng. Sau khi nội soi, người bệnh có thể đi lại nhẹ nhàng và hạn chế thực phẩm gây đầy hơi như đồ uống có ga, thực phẩm chiên rán, các loại đậu để hạn chế biến chứng này. Nếu cảm giác đầy hơi kéo dài hơn 48 giờ hoặc đau bụng tăng dần, cần liên hệ với bác sĩ để kiểm tra.
• Chảy máu sau nội soi có thể xảy ra nếu trong quá trình nội soi bác sĩ tiến hành sinh thiết hoặc cắt bỏ polyp đại tràng. Chảy máu thường dừng sau một vài ngày mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, nếu thấy máu lẫn trong phân hoặc chảy máu trực tràng kéo dài hơn 3 ngày, cần đến bệnh viện để kiểm tra. Bệnh nhân sử dụng thuốc chống đông máu hoặc aspirin có nguy cơ chảy máu cao hơn, do đó cần thông báo với bác sĩ trước khi nội soi.
• Đối với những người lựa chọn nội soi gây mê, có thể gặp một số phản ứng như chóng mặt, buồn nôn hoặc cảm giác lảo đảo khi thuốc mê hết tác dụng. Một số ít trường hợp có thể bị dị ứng hoặc phản ứng nghiêm trọng với thuốc mê như tụt huyết áp, khó thở. Để giảm thiểu rủi ro này, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ về tiền sử dị ứng thuốc nếu có trước khi nội soi. Sau nội soi, bệnh nhân nên nghỉ ngơi ít nhất 24 giờ và không tự lái xe hoặc vận động mạnh ngay sau khi tỉnh dậy.
• Nhiễm trùng sau nội soi có thể xảy ra nếu quy trình khử trùng dụng cụ nội soi không được thực hiện đúng cách, tuy nhiên rất hiếm gặp. Để hạn chế tình trạng này, người bệnh cần đi nội soi tại các cơ sở y tế uy tín, đảm bảo tiêu chuẩn vô trùng, đồng thời theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng như sốt cao, tiêu chảy kéo dài sau nội soi.
• Dù hiếm gặp, nhưng nội soi đại tràng vẫn có thể gây tổn thương thành ruột, đặc biệt ở những người có bệnh lý đại tràng như viêm loét nặng, polyp kích thước lớn hoặc có sẹo xơ do phẫu thuật trước đó. Nếu đại tràng bị thủng, bệnh nhân có thể gặp tình trạng đau bụng dữ dội, sốt cao, nôn mửa và cần can thiệp phẫu thuật ngay lập tức.

Sau nội soi, nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào sau đây, người bệnh cần liên hệ bác sĩ ngay lập tức:

• Đau bụng dữ dội, không thuyên giảm.
• Chảy máu trực tràng kéo dài hoặc đi ngoài ra máu nhiều.
• Sốt cao trên 38.5°C kèm theo ớn lạnh.
• Nôn mửa, chóng mặt hoặc ngất xỉu.
• Khó khăn khi xì hơi hoặc đại tiện sau nội soi.

Nhìn chung, biến chứng sau nội soi đại tràng rất hiếm gặp, đặc biệt khi thủ thuật được thực hiện bởi bác sĩ có kinh nghiệm tại cơ sở y tế uy tín. Để giảm thiểu rủi ro, người bệnh nên tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ trước và sau nội soi, đồng thời theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường để xử lý kịp thời.

Biến chứng khác có thể gặp sau khi nội soi đại tràng

4. Hướng dẫn cách giảm khó chịu khi nội soi đại tràng

4.1. Chuẩn bị tốt trước khi nội soi

Việc chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi nội soi đại tràng không chỉ giúp quá trình thực hiện diễn ra thuận lợi mà còn giảm thiểu tối đa cảm giác khó chịu, đồng thời hạn chế rủi ro biến chứng. Sau đây là những bước quan trọng mà người bệnh cần lưu ý khi chuẩn bị nội soi đại tràng:

Thảo luận với bác sĩ

• Thảo luận với bác sĩ trước khi nội soi về các loại thuốc như thuốc chống đông máu, thuốc tiểu đường, thuốc huyết áp hoặc aspirin đang sử dụng để được hướng dẫn điều chỉnh liều hoặc tạm ngưng nếu cần thiết.
• Những người có tiền sử dị ứng thuốc hoặc mắc các bệnh lý mạn tính như tim mạch, tiểu đường, suy gan, suy thận… cũng cần trao đổi trước để đảm bảo an toàn khi thực hiện thủ thuật.
• Nếu đã từng có trải nghiệm nội soi không tốt trước đây, hãy chia sẻ với bác sĩ để được tư vấn biện pháp giảm bớt sự khó chịu.

Làm sạch đại tràng đúng cách

Để hình ảnh nội soi rõ nét, bác sĩ có thể quan sát được toàn bộ niêm mạc ruột, bệnh nhân cần làm sạch đại tràng theo hướng dẫn:

Chế độ ăn uống trước nội soi:

• Trước khi nội soi 1 – 2 ngày, nên ăn các thực phẩm dễ tiêu như cháo, súp, nước lọc, tránh thực phẩm nhiều chất xơ, sữa và đồ ăn khó tiêu.
• Không ăn gì ít nhất 6 giờ trước khi nội soi (trong trường hợp nội soi không gây mê) hoặc 12 giờ nếu có gây mê.

Sử dụng thuốc nhuận tràng:

• Bác sĩ sẽ kê toa thuốc nhuận tràng hoặc thuốc xổ để loại bỏ hết chất thải trong ruột. Người bệnh cần uống theo đúng hướng dẫn, thường là vào tối hôm trước và sáng ngày nội soi.
• Một số trường hợp có thể cần thụt rửa hậu môn để đảm bảo ruột sạch hoàn toàn.

Chuẩn bị tốt trước khi nội soi đại tràng

4.2. Chọn phương pháp nội soi phù hợp

Lựa chọn phương pháp nội soi đại tràng phù hợp không chỉ giúp người bệnh giảm cảm giác khó chịu mà còn tối ưu chi phí và đảm bảo hiệu quả thăm khám. Hiện nay, có hai phương pháp chính:

• Nội soi không gây mê: Đây là phương pháp phổ biến với chi phí thấp hơn. Tuy nhiên, người bệnh có thể cảm thấy khó chịu do áp lực khí bơm vào ruột và sự di chuyển của ống nội soi. Nếu có ngưỡng chịu đau tốt và muốn tiết kiệm chi phí, đây là lựa chọn phù hợp.
• Nội soi gây mê: Phương pháp này giúp người bệnh không cảm nhận được quá trình thực hiện do được sử dụng thuốc an thần hoặc gây mê ngắn. Tuy nhiên, chi phí cao hơn và có một số rủi ro liên quan đến thuốc gây mê. Nếu sợ đau hoặc lo lắng quá mức, bạn có thể cân nhắc lựa chọn này.

Trước khi quyết định, hãy thảo luận với bác sĩ về lợi ích và hạn chế của từng phương pháp để chọn lựa phù hợp với tình trạng sức khỏe cũng như nhu cầu cá nhân.

4.3. Thư giãn, giữ tâm lý thoải mái

Tâm lý căng thẳng có thể làm tăng cảm giác khó chịu trong quá trình nội soi. Một số cách giúp bạn thư giãn và giảm bớt lo lắng khi nội soi đại tràng:

• Tìm hiểu về quy trình nội soi: Hiểu rõ về cách thức thực hiện sẽ giúp bạn giảm lo lắng. Nội soi đại tràng là một thủ thuật an toàn, được thực hiện nhanh chóng và không gây quá nhiều đau đớn.
• Thực hành kỹ thuật thư giãn: Các bài tập thở sâu, thiền hoặc yoga có thể giúp bạn giữ bình tĩnh và giảm căng thẳng trước khi nội soi.
• Nghe nhạc nhẹ hoặc thiền trước khi nội soi: Những giai điệu êm dịu có thể giúp giảm căng thẳng. Nếu có thể, hãy dành 10 – 15 phút để nghe nhạc hoặc thực hành thiền định trước khi làm thủ thuật.
• Ngủ đủ giấc: Một giấc ngủ tốt trước ngày nội soi giúp cơ thể thư giãn và hỗ trợ quá trình hồi phục sau thủ thuật.
• Thông báo cho người thân đi cùng để hỗ trợ sau khi nội soi, vì thuốc mê có thể gây buồn ngủ và ảnh hưởng đến khả năng vận động trong vài giờ sau đó.
• Trao đổi với bác sĩ nếu có lo lắng: Nếu cảm thấy quá hồi hộp, bạn có thể nhờ bác sĩ tư vấn hoặc cân nhắc sử dụng thuốc an thần nhẹ để giảm căng thẳng trước khi thực hiện nội soi.

Thư giãn, giữ tâm lý thoải mái

4.4. Tuân thủ hướng dẫn chăm sóc sau nội soi đại tràng

Sau nội soi đại tràng, hệ tiêu hóa có thể nhạy cảm hơn do tác động của thủ thuật. Việc tuân thủ hướng dẫn chăm sóc giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi và hạn chế các biến chứng không mong muốn.

Cụ thể:

Những điều cần tránh sau nội soi

• Không lái xe hoặc vận hành máy móc trong 24 giờ nếu sử dụng thuốc an thần hoặc gây mê, do thuốc có thể làm giảm sự tỉnh táo.
• Tránh rượu bia, cà phê, trà đặc, thuốc lá và các chất kích thích vì chúng có thể gây kích ứng đường ruột.
• Không ăn thực phẩm cứng, khó tiêu, cay nóng hoặc quá lạnh vì có thể làm tăng nguy cơ đau bụng và rối loạn tiêu hóa.

Thực phẩm nên ăn sau nội soi đại tràng

• Cháo loãng, súp, canh: Đây là những món ăn dễ tiêu hóa, giúp ruột hoạt động nhẹ nhàng hơn. Lưu ý nên ăn khi còn ấm, tránh quá nóng hoặc quá lạnh.
• Trứng gà: Cung cấp vitamin A, D, E giúp hỗ trợ hồi phục niêm mạc ruột.
• Trái cây mềm như chuối, đu đủ, táo hấp: Giàu vitamin và chất xơ giúp đường ruột phục hồi nhanh chóng. Tránh trái cây có vị chua vì có thể gây kích thích niêm mạc ruột.

Trên đây là giải đáp cho những thắc mắc về chủ đề nội soi đại tràng có đau không. Nội soi đại tràng sẽ không gây khó chịu nếu người bệnh tuân thủ đúng quy trình chuẩn bị kết hợp phương pháp nội soi phù hợp và thư giãn tâm lý đúng cách. Đừng ngần ngại thăm khám định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề tiêu hóa và bảo vệ sức khỏe bạn nhé!

Trung tâm Y khoa NeoMedic với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc sức khỏe. Liên hệ ngay Hotline 024 73 036 630 - 096 863 6630 để đặt lịch hẹn khám.