Hút thuốc dẫn đến ung thư phổi như thế nào?

Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ra ung thư phổi, ngay cả với những người không hút nhưng hít phải khói thuốc thụ động. Chỉ cần vài điếu thuốc mỗi ngày – hoặc tiếp xúc với khói thuốc ở mức thấp – cũng có thể gây tổn thương phổi.

Đừng để bị đánh lừa bởi thuốc lá ít hắc ín hay thuốc lá có đầu lọc – chúng không làm giảm tác hại. Số lượng thuốc bạn hút mỗi ngày, dù là loại nào, càng lớn thì nguy cơ mắc ung thư phổi càng cao. Thời gian hút thuốc càng lâu, tác động càng nghiêm trọng. Vì vậy, bỏ thuốc càng sớm càng tốt cho sức khỏe của bạn.

Điều đáng mừng là cơ thể con người có khả năng phục hồi tuyệt vời. Chỉ vài giờ sau khi hút điếu thuốc cuối cùng, sức khỏe của bạn đã bắt đầu cải thiện. Và nếu bạn quyết định bỏ thuốc, chỉ sau vài năm, nguy cơ mắc ung thư, bệnh tim mạch và các bệnh nguy hiểm khác sẽ giảm đáng kể.

Các hóa chất độc hại trong khói thuốc gây tổn thương trực tiếp đến các tế bào trong phổi

Mối liên hệ giữa hút thuốc lá và ung thư phổi

Mỗi lần bạn hít một hơi thuốc lá, các hóa chất gây ung thư sẽ trực tiếp đi vào phổi. Khi xâm nhập vào phổi, chúng gây tổn hại đến các gen – yếu tố kiểm soát hầu hết các chức năng của cơ thể. Khi một số gen bị tổn thương, các tế bào bắt đầu phát triển và phân chia mất kiểm soát, điều này có thể dẫn đến ung thư.

Một số hóa chất trong khói thuốc còn khiến các chất gây ung thư bám dính hơn, làm chúng bám chặt vào gen và rất khó loại bỏ.

Không chỉ vậy, hút thuốc còn gây viêm nhiễm trong phổi. Khi tình trạng viêm này kết hợp với sự thay đổi của các gen, nó giống như việc nhấn mạnh chân ga, thúc đẩy quá trình phân chia tế bào một cách nhanh chóng, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư. Thêm vào đó, một số hóa chất trong khói thuốc còn ngăn cản cơ thể sửa chữa các gen đã bị tổn thương, khiến tình trạng này càng trầm trọng hơn.

Khói thuốc thụ động ảnh hưởng đến phổi của bạn như thế nào?

Khói thuốc thụ động tồn tại dưới hai dạng:

• Khói chính: Là khói do người hút thuốc thở ra.
• Khói phụ: Là khói bốc lên từ điếu thuốc hoặc xì gà đang cháy.

Khi bạn tiếp xúc với khói thuốc thụ động, bạn hít phải các hóa chất độc hại giống như người trực tiếp hút thuốc, và những chất này gây ra tác hại tương tự. Với phổi, cách khói thuốc xâm nhập vào không quan trọng – dù từ khói chính hay khói phụ, chúng đều có thể gây ung thư phổi.

Không có mức độ nào được xem là an toàn khi tiếp xúc với khói thuốc thụ động. Chỉ một lượng nhỏ khói thuốc cũng có thể gây hại cho sức khỏe. Càng hít nhiều khói thuốc thụ động và tiếp xúc trong thời gian càng lâu, nguy cơ ung thư phổi của bạn càng cao. Đặc biệt, sống chung với người hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi của bạn lên đến 30%.

Còn thuốc lá điện tử và vaping thì sao?

Thuốc lá điện tử và vaping hoạt động khác so với thuốc lá thông thường. Một viên pin sẽ làm nóng dung dịch lỏng, tạo ra hơi để bạn hít vào (vì vậy, chúng được gọi là vaping).

Khi sử dụng vaping, bạn không phải tiếp xúc với hắc ín, carbon monoxide hay nhiều chất độc hại khác có trong thuốc lá truyền thống. Tuy nhiên, bạn vẫn thường hấp thụ nicotine – chất gây nghiện khiến việc từ bỏ thuốc trở nên khó khăn.

Mặc dù thuốc lá điện tử và các sản phẩm tương tự được cho là an toàn hơn so với thuốc lá truyền thống, nhưng điều đó không có nghĩa chúng vô hại. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số hóa chất trong hơi thuốc lá điện tử, như formaldehyde, có liên quan đến nguy cơ ung thư vùng đầu và cổ.

Ngoài ra, hơi thuốc lá điện tử có thể gây viêm nhiễm phổi và chứa các hạt hóa chất siêu nhỏ có khả năng gây ung thư. Vì kích thước cực kỳ nhỏ, những hạt này có thể xâm nhập sâu vào bên trong phổi.

Các dung dịch có hương vị được sử dụng trong vaping cũng là một vấn đề đáng lo ngại – một số loại có thể gây tổn thương phổi và làm hại các mô phổi.

Thậm chí, hơi thuốc lá điện tử thụ động cũng tiềm ẩn nguy cơ đối với sức khỏe. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng nó có liên quan đến tỷ lệ nhiễm trùng phổi cao hơn ở người trẻ tuổi.

Những con số về hút thuốc lá và ung thư phổi

Nếu bạn quan tâm đến số liệu, hãy xem xét các thông tin sau:

• Khói thuốc lá chứa khoảng 250 hóa chất độc hại, trong đó có ít nhất 69 chất được xác định là nguyên nhân gây ung thư.
• Nam giới hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn 23 lần so với người không hút, trong khi con số này ở phụ nữ là 13 lần.
• Tại Mỹ, mỗi năm có khoảng 130.000 người tử vong vì ung thư phổi do hút thuốc lá, và thêm 7.300 người chết do ung thư phổi liên quan đến khói thuốc thụ động.
• Những người không hút thuốc nhưng sống hoặc làm việc trong môi trường có khói thuốc thụ động có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn từ 20% đến 30%.

Mẹo bỏ thuốc lá hoặc vaping

Dù bạn hút thuốc lá hay sử dụng vaping, nicotine khiến bạn dễ dàng bị nghiện, nên việc bỏ thuốc không hề đơn giản như lúc bắt đầu. Dưới đây là một số mẹo có thể giúp bạn:

• Lập kế hoạch cụ thể: Chọn một ngày cụ thể để bắt đầu bỏ thuốc. Đặt ra những mục tiêu rõ ràng và chuẩn bị cách ứng phó khi cơn thèm thuốc xuất hiện.
• Hiểu rõ nguyên nhân gây thèm thuốc: Xác định những tình huống khiến bạn muốn hút thuốc, như sau bữa ăn, khi tham gia tiệc tùng, hoặc khi căng thẳng. Lập danh sách các tác nhân gây kích thích và tìm cách tránh xa chúng hoặc thay đổi cách bạn phản ứng với chúng.
• Giữ bản thân luôn bận rộn: Khi cơn thèm thuốc xuất hiện, hãy tìm một hoạt động để phân tán sự chú ý, như đan len, làm mộc, hoặc bất kỳ việc gì giúp tay bạn bận rộn. Điều này có thể giúp bạn quên đi ý muốn hút thuốc.
• Liệt kê các lý do để bỏ thuốc: Ghi lại những lý do quan trọng với bạn, như tiết kiệm tiền, cải thiện sức khỏe, răng trắng hơn, hay có nhiều năng lượng hơn. Hãy đọc danh sách này mỗi ngày để duy trì động lực.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ từ người khác: Bỏ thuốc một mình có thể rất khó, nhưng bạn sẽ dễ thành công hơn nếu có sự hỗ trợ từ bạn bè thân thiết, người thân yêu, hoặc các nhóm hỗ trợ.
• Trao đổi với bác sĩ: Bác sĩ có thể gợi ý các loại thuốc, liệu pháp hoặc chương trình hỗ trợ phù hợp để giúp bạn bỏ thuốc dễ dàng hơn.
• Tự thưởng cho bản thân: Việc bỏ thuốc là một thử thách lớn, vì vậy hãy tự thưởng cho mình khi đạt được các cột mốc nhỏ, như vượt qua một ngày hoặc một tuần không hút thuốc.

Nguồn: https://www.webmd.com/lung-cancer/smoking-cause-cancer