Các bài tập giúp bệnh nhân ung thư vú phục hồi sau phẫu thuật

Hiện nay đã có nhiều cách điều trị ung thư vú, trong đó phẫu thuật là cách điều trị quan trọng nhất. Trong phẫu thuật ung thư vú, bác sĩ không chỉ phẫu thuật tại vùng bị ung thư mà còn phẫu thuật hạch nách hai bên. Một số loại phẫu thuật mà bệnh nhân ung thư vú có thể trải qua gồm: 

• Phẫu thuật bảo tồn vú
• Phẫu thuật cắt bỏ tuyến vú, triệt căn cải biên (có hoặc không có tạo hình)
• Phẫu thuật tuyến vú tiết kiệm da
• Tái tạo vú sau điều trị ung thư vú

Việc phục hồi sau phẫu thuật cần được cả bệnh nhân và người nhà lưu ý. Một số bài tập giúp bệnh nhân ung thư vú phục hồi nhanh hơn, tránh các biến chứng.

Đọc thêm: Các loại phẫu thuật để điều trị ung thư vú bạn nên biết

1. Lưu ý khi thực hiện các bài vận động sau phẫu thuật ung thư vú

Các bài tập phục hồi cho bệnh nhân ung thư vú sẽ giúp cho các bệnh nhân lấy lại khả năng vận động nhanh hơn, nhưng hãy lưu ý một số điểm sau:

• Người bệnh có thể bắt đầu tập thể dục ngay tuần đầu sau khi mổ, bắt đầu từ những bài tập đơn giản và có thể tăng dần tần suất, độ nặng của bài tập nếu cảm thấy có thể
• Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái và sạch sẽ. Sử dụng quần áo phù hợp cho việc vận động như dùng áo ngực mềm nhẹ, áo ngực thể thao.
• Duy trì nhịp thở khi tập, hít sâu và thở ra đều
• Tập các bài tập nhẹ nhàng, theo sức của mình. Có thể tập 2 lần mỗi ngày và tăng lên nếu bệnh nhân cảm thấy có thể tập được.

Hãy tham khảo, trao đổi với bác sĩ những bài tập bệnh nhân sẽ thực hiện sau phẫu thuật và chỉ tiến hành tập khi đã có sự đồng ý, tư vấn từ phía bác sĩ điều trị. 

Bên cạnh đó, hãy ngừng tập thể dục và gặp bác sĩ nếu có những dấu hiệu sau:

• Không cảm thấy khỏe hơn mà còn yếu đi, dễ mất thăng bằng
• Có những cơn đau bất thường ở vết mổ
• Có cảm giác nặng nề, đau tức ở cánh tay, bàn tay có hiện tượng bị sưng phù (nếu gặp triệu chứng này, rất có thể  là Phù bạch huyết ở bệnh nhân ung thư vú sau phẫu thuật)
• Nhức đầu, chóng mặt, mờ mắt 

2. Các bài tập vận động giúp bệnh nhân phục hồi nhanh hơn

2.1. Tập thở

Bài tập này đơn giản, dễ thực hiện, bệnh nhân có thể thực hiện ngay sau ngày phẫu thuật. Tuy đơn giản nhưng mang lại nhiều lợi ích như: cải thiện sức khỏe tim mạch, thư giãn đầu óc, giảm đau, giảm viên. Vậy làm thế nào để tập thở đúng cách?

Bạn có thể ngồi hoặc hoặc nằm để thực hiện bài tập này, dùng mũi để hít không khí cho đến khi bụng căng phồng. Từ từ thở ra nhẹ nhàng cho đến khi bụng xẹp lại. 

2.2. Bài tập với gậy

Bạn sẽ cần một thanh gỗ ngang, hay bất cứ thứ gì để nắm bằng 2 tay. Nằm xuống sàn hoặc trên giường, co chân lên, bàn chân phẳng với sàn hoặc giường. Nắm thanh gỗ bằng 2 tay ngửa lên, để ngang bụng. Từ từ nâng 2 tay lên, cố gắng đưa qua đầu càng xa càng tốt, đến khi bạn cảm thấy căng ở cánh tay. Giữ khoảng 5 giây rồi từ từ hạ xuống, lặp lại động tác này 5 đến 7 lần.

2.3. Gập khuỷu cánh tay

Bài tập này giúp tăng chuyển động phần trước ngực và vai của bạn. Được thực hiện ở tư thế nằm, 2 bàn tay đặt sau đầu, đầu gối co lên, chân phẳng với giường hoặc sàn. Nhấc khuỷu tay lên, hướng cùi chỏ đưa lên phía trần nhà, rồi hạ xuống. Có thể thực hiện nhiều lần tùy vào sức.

2.4. Ép xương bả vai

Người bệnh ngồi trên ghế, không tựa lưng vào thân ghế. Nhìn thẳng vào phía trước, để khuỷu tay cong, song song với thân người, hai vai thả lỏng. Siết chặt xương bả vai lại với nhau, khuỷu tay di chuyển ra sau về phía cột sống. giữ vai thăng bằng khi thực hiện hành động này.

2.5. Nghiêng lườn

Bài tập này tăng chuyển động của thân trên của người bệnh.Đan hai bàn tay với nhau, để ở trước đầu gối với trạng thái thả lỏng tay. Nhấc dần dần hai tay qua đầu, từ từ nghiêng người qua phải, giữ nguyên vị trí của ta, chỉ cử động phần thân trên. Qua trở lại vị trí ban đầu và uốn cong sang trái.

2.6. Duỗi khớp vai

Đây là bài tập với tư thế đứng thẳng. Bệnh nhân đứng hướng mặt vào tường, cách khoảng 10-15cm, đặt hai bàn tay lên tường, vuông góc với cơ thể. Dùng các ngón tay trườn lên tường, nâng dần cánh tay càng cao càng tốt cho đến khi cảm thấy căng tức. Giữ vài giây rồi sau đó quay trở lại vị trí ban đầu, lặp lại động tác này 5 đến 7 lần. Trong quá trình làm, có thể người bệnh sẽ thấy làm từng tay một thuận lợi hơn. Hãy lưu ý rằng, giữ cho vai của bạn hạ xuống xa tai khi giơ tay qua đầu.

3. Chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân 

Bên cạnh việc tập luyện thì chế độ dinh dưỡng cũng là điều người nhà và bệnh nhân nên lưu ý. Khi kết hợp cả hai, người bệnh sẽ có khả năng phục hồi nhanh hơn. Thực phẩm nên dùng đó là:

• Protein: các loại thịt, cá, tôm, sữa
• Glucid: chất tạo năng lượng cho con người. Có nhiều trong các loại thực phẩm: gạo, miến, phở, bún,...
• Lipid có nguồn gốc từ dầu thực vật: dầu đậu nành, dầu lạc, dầu vừng
• Rau xanh, củ quả bổ sung chất xơ
• Tăng cường bổ sung các thực phẩm chứa nhiều omega 3 như cá hồi, dầu ô liu,.. các thực phẩm giàu vitamin E, C, A.

Thực phẩm hạn chế và không nên dùng như:

• Thực phẩm chế biến công nghiệp như đồ ăn đóng hộp, thịt nguội,...
• Hạn chế các món như thịt nướng, thịt hun khói, các món xào, rán, quay
• Không nên dùng các loại dầu mỡ rán đi rán lại
• Kiêng các chất kích thích như: thuốc lá, rượu, bia,....

Người nhà hãy lưu ý rằng, người bệnh sau khi mổ thường rất yếu, khả năng vận động kém, người nhà nên ở bên cạnh để phụ giúp người bệnh những sinh hoạt cá nhân. Không cho người bệnh tắm ngày đầu sau khi phẫu thuật. Sau vài ngày khi ổn định hơn, hãy động viên người bệnh tập thể dụng nhẹ nhàng và ăn uống đầy đủ. 

Cùng tìm hiểu Gói khám phát hiện sớm ung thư vú của chúng tôi!

Bài viết được tham khảo từ nguồn: American Cancer Society