Siêu âm bàng quang phát hiện bệnh gì? Giải đáp chi tiết từ chuyên gia

Siêu âm bàng quang là phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến được sử dụng để kiểm tra sức khỏe bàng quang và đường tiết niệu. Vậy siêu âm bàng quang có thể phát hiện những bệnh lý nào? Theo dõi ngay bài viết sau đây để biết thêm chi tiết.

1. Thông tin chung về siêu âm bàng quang

Siêu âm bàng quang là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng âm tần số cao để tạo ra hình ảnh chi tiết của bàng quang. Về cơ bản, đầu dò siêu âm sẽ phát ra sóng âm, những sóng này sẽ đi xuyên qua các mô trong cơ thể và phản xạ trở lại khi gặp các cấu trúc khác nhau. Đầu dò sẽ thu nhận những sóng phản xạ này và chuyển đổi chúng thành hình ảnh hiển thị trên màn hình.

Phương pháp này cho phép bác sĩ quan sát rõ ràng cấu trúc, thể tích và những bất thường bên trong bàng quang, cả trước và sau khi bệnh nhân đi tiểu. Đây là một quy trình không xâm lấn, an toàn và nhanh chóng, mang lại thông tin giá trị trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý liên quan đến hệ tiết niệu.

Các phương pháp siêu âm bàng quang phổ biến:

• Siêu âm bàng quang qua đường trên xương mu: Bác sĩ sử dụng đầu dò đặt ngay trên xương mu, di chuyển để quan sát hình thái tổng quan và cấu trúc bên trong bàng quang, tình trạng cổ bàng quang, vùng tam giác và các lỗ niệu quản cũng như các bất thường tại vùng tiểu khung - nơi chứa các cơ quan sinh sản.
• Siêu âm bàng quang qua tầng sinh môn: Áp dụng cho những bệnh nhân có bàng quang nhỏ hoặc ít nước tiểu. Đối với nam giới, đầu dò được đặt giữa gốc bìu và hậu môn. Đối với nữ giới, đầu dò được bọc bảo vệ, đặt ở vị trí giữa âm đạo và lỗ niệu đạo.
• Siêu âm bàng quang qua ngả âm đạo hoặc trực tràng: Phương pháp chuyên sâu để khảo sát vùng tam giác bàng quang, tuyến tiền liệt (ở nam), hoặc tử cung và buồng trứng (ở nữ). Phương pháp này cung cấp hình ảnh chi tiết hơn cho các trường hợp nghi ngờ tổn thương phức tạp.

Siêu âm bàng quang  là một thủ thuật an toàn, cung cấp rõ nét hình ảnh về cấu trúc bàng quang và các cơ quan lân cận, từ đó hỗ trợ đánh giá chức năng bàng quang và phát hiện sớm các bệnh lý liên quan đến bàng quang. Ngoài qua, phương pháp chẩn đoán hình ảnh này còn đóng vai trò quan trọng trong theo dõi sau điều trị các bệnh lý tiết niệu và sinh dục.

Thông tin chung về siêu âm bàng quang

2. Siêu âm bàng quang phát hiện bệnh gì?

Qua việc quan sát hình ảnh trực quan về thể tích, cấu trúc và tình trạng bàng quang, siêu âm bàng quang cung cấp những thông tin giá trị về sức khỏe tiết niệu của bệnh nhân. Siêu âm cho phép bác sĩ đo lường thể tích bàng quang, đặc biệt là lượng nước tiểu còn sót lại sau khi đi tiểu, giúp đánh giá chức năng tống xuất nước tiểu của bàng quang và phát hiện tình trạng bí tiểu do tắc nghẽn ở cổ bàng quang hoặc các rối loạn liên quan đến chức năng bài tiết. Ngoài việc đánh giá chức năng, siêu âm bàng quang còn hỗ trợ chẩn đoán nhiều bệnh lý, bao gồm:

2.1. Viêm bàng quang

Siêu âm có thể phát hiện các dấu hiệu viêm nhiễm như thành bàng quang dày lên, niêm mạc bàng quang phù nề hoặc tích tụ dịch bất thường. Tuy nhiên, để xác định chính xác nguyên nhân gây viêm, cần kết hợp với xét nghiệm nước tiểu.

2.2. U bàng quang

Siêu âm có thể phát hiện sự hiện diện của khối u trong bàng quang, từ đó giúp định hướng chẩn đoán. Hình ảnh siêu âm cũng cung cấp thông tin về kích thước, vị trí và hình dạng của khối u. Tuy nhiên, để xác định bản chất của khối u (lành tính hay ác tính) và mức độ xâm lấn, cần thực hiện thêm các xét nghiệm chuyên sâu hơn như nội soi bàng quang, sinh thiết hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT).

2.3. Sỏi bàng quang

Siêu âm là phương pháp hiệu quả để phát hiện sỏi trong bàng quang. Sỏi hình thành do chất khoáng trong nước tiểu lắng đọng và kết tinh. Siêu âm cho thấy kích thước, số lượng và vị trí của sỏi. Dựa vào đó, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp, từ dùng thuốc tan sỏi, tán sỏi ngoài cơ thể đến phẫu thuật lấy sỏi một cách kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng như viêm nhiễm hoặc tổn thương thành bàng quang.

2.4. Ung thư bàng quang

Siêu âm giúp phát hiện các khối bất thường trong bàng quang, hỗ trợ đánh giá bước đầu các dấu hiệu như dày thành bàng quang hoặc sự hiện diện của khối u. Tuy nhiên, Tuy nhiên, siêu âm bàng quang không thể giúp đánh giá mức độ hay giai đoạn ung thư, chiều sâu xâm lấn của tế bào ung thư,… Để chẩn đoán chính xác và đánh giá giai đoạn ung thư, cần kết hợp với các phương pháp khác như nội soi bàng quang kết hợp sinh thiết, chụp CT hoặc MRI.

Xem thêm: Siêu âm có phát hiện ung thư bàng quang không?

2.5. Các bất thường khác

Siêu âm bàng quang có khả năng phát hiện các dị tật bẩm sinh hoặc các vấn đề bất thường về cấu trúc bàng quang như túi thừa bàng quang, dày thành bàng quang hay các khối polyp.

Siêu âm bàng quang phát hiện bệnh gì?

3. Khi nào cần đi siêu âm bàng quang?

Siêu âm bàng quang thường được chỉ định trong trường hợp xuất hiện các dấu hiệu sau đây:

Rối loạn tiểu tiện

• Khó khăn trong việc đi tiểu, tiểu rắt, tiểu són hoặc tiểu nhỏ giọt.
• Thường xuyên cảm thấy buồn tiểu nhưng không thể tiểu được hết.
• Tiểu đêm nhiều lần, gây ảnh hưởng đến giấc ngủ.
• Hay tè dầm ban ngày (đối với trẻ em)

Cảm giác đau đớn hoặc bất thường khi tiểu tiện

• Đau rát hoặc khó chịu mỗi khi đi tiểu.
• Cảm giác đau bụng dưới khi mắc tiểu hoặc sau khi đi tiểu.

Dấu hiệu bất thường trong nước tiểu

• Nước tiểu có lẫn tia máu hoặc chuyển màu bất thường.
• Mùi nước tiểu khó chịu hoặc thay đổi đột ngột.

Các triệu chứng đi kèm khác

• Đau lưng âm ỉ, có thể lan xuống vùng hông hoặc bụng dưới.
• Sốt nhẹ hoặc sốt cao không rõ nguyên nhân.

Khi nào cần đi siêu âm bàng quang?

4. Quy trình siêu âm bàng quang

Để đảm bảo quá trình siêu âm bàng quang diễn ra hiệu quả và cho kết quả chính xác, người bệnh cần lưu ý:

4.1. Chuẩn bị trước khi siêu âm

• Uống đủ nước: Bệnh nhân cần uống ít nhất 500ml nước trước khi siêu âm khoảng 30 phút và nhịn tiểu tối thiểu 2 giờ. Việc bàng quang căng đầy nước tiểu giúp hiển thị rõ nét hình ảnh cấu trúc và thể tích bàng quang trên màn hình siêu âm.
• Giữ tâm lý thoải mái: Tránh lo lắng hoặc căng thẳng, vì điều này có thể ảnh hưởng đến kết quả.
• Mặc quần áo phù hợp: Nên chọn trang phục rộng rãi, thoải mái để tiện lợi cho thao tác siêu âm.
• Tuân thủ các hướng dẫn y tế: Người bệnh có thể tiếp tục sử dụng các loại thuốc đang dùng theo đơn của bác sĩ nếu có.

4.2. Các bước siêu âm bàng quang

Trong quá trình siêu âm bàng quang, các bác sĩ có thể lựa chọn nhiều con đường tiếp cận bàng quang như con đường trên xương mu, đường qua tầng sinh môn, đường âm đạo hay đường trực tràng. Tùy theo con đường tiếp cận mà đầu dò được lựa chọn để siêu âm cũng sẽ khác nhau.

Quy trình siêu âm bàng quang thông thường diễn ra nhanh chóng và được tiến hành như sau:

• Bệnh nhân nằm ngửa trên bàn khám, vén áo qua bụng để lộ vùng cần kiểm tra.
• Bác sĩ thoa một lớp gel chuyên dụng lên vùng bụng dưới. Gel này giúp truyền sóng âm tốt hơn và tăng độ chính xác của hình ảnh.
• Đầu dò siêu âm được áp sát vào da và di chuyển qua các vùng cần quan sát.
• Trong quá trình siêu âm, bác sĩ sẽ theo dõi hình ảnh bàng quang hiển thị trên màn hình máy tính. Các hình ảnh quan trọng được lưu lại để phân tích chi tiết.
• Sau khi hoàn tất, bác sĩ sẽ đánh giá hình ảnh thu được, đưa ra kết luận về tình trạng bàng quang và tư vấn hướng điều trị phù hợp cho bệnh nhân.

Quy trình siêu âm bàng quang

5. Những câu hỏi thường gặp về siêu âm bàng quang

5.1. Siêu âm bàng quang có đau không?

Siêu âm bàng quang là một phương pháp không xâm lấn, vì vậy hoàn toàn không gây đau đớn cho người bệnh. Khi thực hiện, bác sĩ sẽ sử dụng đầu dò siêu âm di chuyển nhẹ nhàng trên vùng bụng dưới hoặc các khu vực cần khảo sát. Với một số trường hợp siêu âm qua tầng sinh môn, ngả âm đạo hoặc trực tràng, người bệnh có thể cảm thấy hơi khó chịu nhẹ do sự tiếp xúc của đầu dò, nhưng cảm giác này thường không kéo dài và không gây ảnh hưởng lớn.

5.2. Có cần nhịn ăn trước khi siêu âm bàng quang không?

Thông thường, siêu âm bàng quang không yêu cầu người bệnh phải nhịn ăn. Tuy nhiên, một điều kiện quan trọng là bàng quang cần chứa đầy nước tiểu để đảm bảo hình ảnh siêu âm rõ nét nhất. Vì vậy, trước khi thực hiện, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn uống nhiều nước và nhịn tiểu khoảng 1–2 giờ.

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào trước khi thực hiện siêu âm bàng quang, người bệnh nên trao đổi trực tiếp với bác sĩ để được hướng dẫn chi tiết và phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe của mình.

Những câu hỏi thường gặp về siêu âm bàng quang

Tóm lại, siêu âm bàng quang là phương pháp chẩn đoán an toàn, hiệu quả và đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm các bệnh lý bàng quang và đường tiết niệu. Nếu bạn đang gặp vấn đề sức khỏe hoặc cần kiểm tra định kỳ, hãy liên hệ ngay với các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và thực hiện siêu âm. Việc chăm sóc sức khỏe kịp thời luôn là bước đi thông minh để bảo vệ chất lượng cuộc sống của bạn.

Trung tâm Y khoa NeoMedic với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc sức khỏe. Liên hệ ngay Hotline 024 73 036 630 - 096 863 6630 để đặt lịch hẹn khám.