Thoát khỏi ung thư vú nhờ sàng lọc phát hiện sớm

Bài được viết bởi : PGS.TS.BS Tạ Văn Tờ - Giám đốc Trung tâm Giải phẫu bệnh và Sinh học phân tử Bệnh viện K, Trưởng Bộ môn Giải phẫu bệnh Trường Đại học Y Hà Nội

Ung thư vú (UTV) là ung thư hàng đầu trong các ung thư ở nữ giới. Theo Globocan 2020 tại Việt Nam có 21.000 ca mới mắc và hơn 9.000 ca t.ử vong do ung thư vú.

Hiện nay, ung thư vú đang có xu thế tăng ở người trẻ. Bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện sớm. Bệnh dễ phát hiện sớm nếu phụ nữ biết tự khám vú hàng tháng, khám vú hàng năm, chụp vú định kỳ nhằm phát hiện các tổn thương bất thường. 

Các yếu tố nguy cơ

  • UTV tăng dần theo tuổi
  • Gia đình có người mắc UTV
  • Béo phì
  • Không cho con bú
  • Đột biến gen BRCA1/2
  • Có kinh sớm, mãn kinh muộn
  • Tiền sử mổ các khối u tiền UTV (Quá sản nội ống bất thường)

Tìm hiểu thêm về các Dấu hiệu và triệu chứng cảnh bảo sớm của các loại ung thư vú

Tự khám vú

  • Phát hiện chảy dịch, cục, dầy da, sần da, tụt núm vú 
  • Thay đổi hình dạng, màu sắc vú
  • Tự khám vú hằng tháng, sau sạch kinh 3 ngày
  • Phụ nữ mãn kinh nên chọn một ngày cho dễ nhớ: VD chọn ngày đầu tháng
  • Sau khi tắm, người phụ nữ đứng trước gương quan sát vú 2 bên xem có thay đổi bất thường, dùng lòng 4 ngón tay ấn xoay tròn trên thành ngực, cũng có thể nằm ngửa trên giường dùng lòng bàn tay khám vú bên đối diện để phát hiện các cục cứng, mảng cứng ở vú.

Khám lâm sàng

Khám lâm sàng là người phụ nữ đến khám với bác sĩ chuyên khoa nhằm phát hiện các tổn thương bất thường tại vú hoặc hạch nách.

Đọc thêm về Thăm khám vú với bác sĩ

Các dấu hiệu của bệnh

- Chảy dịch núm vú: thường là dịch máu, dịch màu bã trầu, thường chảy một bên. Nếu chảy dịch trong 2 bên, chảy dịch liên quan đến ngày rụng trứng thường là lành tính,  

- Một mảng cứng hoặc dầy lên một vùng vú, không đau

- Thay đổi hình dạng vú

- Thay đổi màu sắc quầng, núm vú

- Đỏ da hoặc sần da giống da cam

- Tụt núm vú

- Các tổn thương do ung thư thường không đau chỉ khi khối u vỡ loét, viêm nhiễm. Các tổn thương đau thường do viêm, áp xe, giãn ống tuyến hoặc liên quan đến thay đổi nội tiết.

Phòng ngừa và và phát hiện sớm ung thư vú

sang-loc-phat-hien-som-ung-thu-vu-1

Mammography là phương pháp phát hiện sớm những bất thường ở vú

Siêu âm vú: siêu âm có thể phát hiện các tổn thương nang, tổn thương đặc và tổn thương nghi ngờ ung thư vú. Qua siêu âm có thể chọc hút kim nhỏ vào vùng tổn thương, hút ra ít dịch để chẩn đoán tế bào.

Chụp vú: chụp vú (Mammography) được cho là phương pháp hữu hiệu nhất nhằm phát hiện các tổn thương bất thường như vi vôi hóa mà khám lâm sàng không thể phát hiện để từ đó sinh thiết tổn thương chẩn đoán tế bào, mô bệnh học. 

Tìm hiểu thêm về phương pháp Mammography

Chọc hút kim nhỏ hoặc sinh thiết kim: dùng bơm tiêm kim nhỏ chọc vào vùng tổn thương lấy ít dịch u hoặc lấy một mảnh u để chẩn đoán tế bào và mô bệnh học. Đây được coi là tiêu chuẩn quan trọng nhất để chẩn đoán ung thư vú.

Khám định kỳ:

- Nhóm không phải nguy cơ cao

  • > 20-40 tuổi: Tự khám vú hàng tháng, khám lâm sàng: 1-3 năm
  • > 40 tuổi: Tự khám vú hàng tháng, khám lâm sàng 1 năm/1 lần, siêu âm và chụp vú 1 năm/lần

- Nhóm nguy cơ cao

  • < 25 tuổi: Tự khám vú hàng tháng, khám lâm sàng 1 năm/lần
  • > 25 tuổi: Tự khám vú hàng tháng, khám lâm sàng 6 tháng-1 năm/1 lần, siêu âm và chụp vú 1 năm/lần

Trung tâm Y khoa NeoMedic có gói khám tầm soát ung thư vú gồm khám lâm sàng với bác sĩ chuyên khoa và chẩn đoán hình ảnh. Tìm hiểu thêm về gói khám tại: https://neomedic.vn/dich-vu/chi-tiet/goi-kham-tam-soat-ung-thu-vu